27/12/09

ασχημονώ

Διαβάζω πλέον μόνο στοχασμούς από τις κατεστραμμένες ζωές, και ότι είναι πεταμένο στην άκρη του δρόμου. Το πρόσεξαν στη γειτονιά και με δείχνουν πια με το δάχτυλο, έτσι κι αλλιώς δεν είναι η γειτονιά μου. Εδώ που ζω, κλείνομαι όλη μέρα μέσα. Λιώνω στη τηλεόραση που τόσα χρόνια μου απαγόρευα ν' αγοράσω. Ενθουσιάζομαι χάνοντας τον εαυτό μου στο ίντερνετ. Δε συναντώ πια τους ανθρώπους μου. Με εγκατέλειψαν όταν τους εγκατέλειψα κι εγώ... τότε περίπου. Κοιμάμαι πολύ και βλέπω μόνο άσχημα όνειρα. Τρέφομαι με φόβους και ελπίδες, και οι λέξεις που αγάπαγα σιγά σιγά βαραίνουν, σα να άλλαξαν υλικό, και είναι πια ασήκωτες. Δυσκολεύομαι να κρατήσω τα όρια, και δε μιλάω για το καλό και το κακό και τέτοιες μαλακίες, μιλάω για τα πραγματικά όρια. Το νοιώθω ότι ο κόσμος μ' αφήνει πίσω, δε τρέχει προς τη πρόοδο, τρέχει μακρυά μου.
Γυρίζω στα ίδια βιβλία και τα διαβάζω ακόμα πιο αργά. Σαν το ριπλέι που κινείται τόσο αργά που η ταχύτητα γίνεται απαγορευτική για τον δρομέα, αφού δε θα μπορούσε να ισορροπήσει στη κίνηση του επιβραδυμένου εαυτού του. Διαβάζω όπως Μάλον πιπίλιζες τα βότσαλα.
Αγαπάω πια μόνο τα λάθη, τα πιο διακριτικά, αυτά που με το ζόρι ξεχωρίζεις το σβήσιμο στο χαρτί. Αγαπώ τα ψέματα, τα πιο μικρά, αυτά που δεν λες καν ψέμα. Μέχρι να νιώσω πάλι σα κύμα τις πιο ακραίες σκέψεις, τις πιο βρόμικες διαστροφές, τη πιο λάθος ζωή να μου ανήκει, ώρες πληθωρικές και λιπόφιλες, σ' αυτές ανήκει αυτός το άστοχο blog. Μου λένε ν' αγαπάω τον εαυτό μου και μένω για ώρα απορημένος. Θα άλλαζα το φύλο, τους φίλους, τα κόμματα, το νεροχύτη αν μ' απελευθέρωνε κατι... από κάτι... από το κάτι. Μα αυτό που έχει σπάσει είναι πιο πέρα και δεν αλλάζει παρά συνωμοτώντας χρόνια με κάθε χθόνια θεότητα σε τόσο καλοσχεδιασμένες συνωμοσίες που με κουράζει μόνο να φανταστώ τους συγχρονισμούς και τις ενορχηστρώσεις τους.
Δεν υπάρχει αλήθεια μέσα στην αναλήθεια, και μόνο εκεί μπορείς να ψάξεις. Όχι ότι θα ήθελε να βρει κάποιος την αλήθεια. Θεός φυλάξει. Να ψάξει θέλει. Του αρέσει το ψάξιμο. Φτάνει τέλος στην άκρη της ταράτσας, λιπόσαρκο παιδί, ντυμένο σούπερμαν, και αναρωτιέται με τις ώρες αν πετάξει. Μεσήλικας σκουπίζει τα λαδωμένα αποφάγια από τη κοιλιά του κι απορεί αν θα μπορούσε να βάλει το κεφάλι του στον αφαλό του, και να χωθεί σιγά σιγά όλος μέσα του. Τελευταίο να μπει το χέρι που ακόμα πληκτρολογεί. Μην επιστρέψω σύντομα

25/12/09

what happened to the world of tomorrow?


Αυτή η δεκαετία ξεκίνησε με ένα αεροπορικό ατύχημα που γύρισε την τεχνολογική πρόοδο δεκαετίες πίσω. Αν το Κονκόρντ αποτέλεσε τη δεκαετία του '60 ένα παράθυρο στον θρυλικό κόσμο του μέλλοντος, η απόσυρσή του ήταν η ταφόπλακα στο όραμα του ύψους και της ταχύτητας. Εξάλλου δε χρειάζονταν πια υποσχέσεις του μέλλοντος, το τέλος της ιστορίας είχε διακηρυχθεί, είχε προπαγανδιστεί, είχε γίνει αποδεκτό. Οι κυβερνήσεις είχαν αποδεσμευτεί από την υποχρέωση να πλάθουν όνειρα. Μπορούσαν πλέον να προβάλουν χωρίς διακοπές τους εφιάλτες τους.
Έτσι λίγο αργότερα με την επίθεση στους δίδυμους πύργους έφτασαν στα άκρα τον ενταφιασμό των ονείρων που είχε επιτρέψει ο 20ος αιώνας, ίσως και της σκέψης εν γένει. Η χιλιετία πρόβαλε το φοβερό της πρόσωπο με κάθε ειλικρίνεια, δεν έχουμε να της καταλογίσουμε τα ατέλειωτα ψέματα ή τις απάτες του παρελθόντος. Το μόνο που μας μένει είναι ν' αλλάξουμε αυτό το πρόσωπο, με το πρόσωπο των ανθρώπων.

is santa real mamy?

21/12/09

δε ξεμπλέκεις έτσι εύκολα απο τους νταβατζήδες

Στο κείμενο του, ο θάνατος του ηγεμόνα, ο Κούλογλου επισημαίνει πολύ σωστά ότι:

Σε καμιά άλλη χώρα της Δύσης οι ιδιωτικές τηλεοράσεις δεν ελέγχονται τόσο λίγο, αφού οι ιδιοκτήτες τους είναι και εκδότες των εφημερίδων που υποτίθεται ότι θα πρέπει να ελέγχουν την εξουσία και της τηλεόρασης. Σε καμιά άλλη χώρα οι τηλεοπτικές ειδήσεις δεν έχουν αντικατασταθεί από παράθυρα- πανίσχυρα καφενεία που καθορίζουν την πολιτική ατζέντα. Και σε ελάχιστες χώρες τα συγκροτήματα ΜΜΕ είναι τόσο ισχυρά και οι πολιτικοί τόσο αδύναμοι αλλά και δειλοί για να τα βάλουν με τους «νταβατζήδες». Η πολύπλευρη κρίση που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία είναι και κρίση των ΜΜΕ, όπως εξελίχθηκαν μετά την μεταπολίτευση και ιδιαίτερα στην διάρκεια της καθοριστικής δεκαετίας του 80. Σε αυτό το παιχνίδι εξουσίας ο Χρήστος Λαμπράκης ήξερε πάντα να κερδίζει. Αλλά η πορεία της χώρας θα ήταν διαφορετική αν τα είχε παρατήσει το 83 ή αν στην συνέχεια είχε διαλέξει για τον εαυτό του τον ρόλο του φωτισμένου συμβούλου αντί για τον ρόλο του ίδιου του ηγεμόνα.

Ο Λαμπράκης ήταν οι νταβατζήδες, ήταν το μεγάλο αφεντικό μιας μαφιόζικης εταιρίας που ασχολούταν αποκλειστικά με τα δικά της οφέλη, ανάγοντάς τα σε μείζον εθνικό ζήτημα. Ήταν και είναι το προκλητικότερο φαινόμενο προπαγάνδας που γνώρισε η χώρα. Χρησιμοποίησε τα νέα μέσα (και τα παλιά) για να επιβάλει μια συνολική ιδεολογία. Για να επιβάλει ασυνείδητες ιδέες και συμπεριφορές έμμεσα αλλά με πείσμα και μεθοδικότητα Τα χρησιμοποίησε άμεσα για να κατευθύνει, να πιέσει, να εκβιάσει. Ανήγαγε τις δημοσκοπικές του εταιρίες, πρωτοτυπώντας παγκοσμίως, σε μια δημοσκοπική εξουσία που υπερβαίνει και τη πολιτική και την οικονομική και τη δημοσιογραφική. Το καρτέλ του, με μια οριζόντια διασπορά που έφτανε παντού έδινε τις εντολές και εποφελούταν από την εκτέλεσή τους μέσα από μπίζνες που ξεπερνούσαν τα μίντια και ήταν επενδυτικές, διαφημιστικές, συμβουλευτικές, τουριστικές, δικηγορικές, εκπαιδευτικές, καλλιτεχνικές, πολιτιστικές, κατασκευαστικές και άλλες.
Η συμπεριφορά του μεγάλου του καναλιού απογυμνώθηκε αντιδρώντας στην εξέγερση του Δεκέμβρη και από τότε δε σταμάτησε να δείχνει το πραγματικό πρόσωπο της διεφθαρμένης αυταρχικής εξουσίας. Οι ειδήσεις τους έχουν μετατραπεί χωρίς προσχήματα σε μια πρωτόγνωρη προπαγάνδα, και όλα τα άλλα προγράμματα υπηρετούν τον αποπροσανατολισμό. Τα θέματα τα συζητούν μεταξύ τους οι δημοσιογράφοι βγάζοντας τα δικά τους κατευθυνόμενα συμπεράσματα ενώ οι πολιτικοί, ανήμποροι να συγκρουστούν, προσέρχονται στα στούντιο για να ανακριθούν Πλέον πηγαίνοντας κόντρα στο αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών, απαιτούν από το κυβερνών κόμμα να εγκαταλείψει τις υποσχέσεις του. Αποτελούν το σημαιοφόρο ενός εκβιασμού χωρίς προηγούμενο προς το σύνολο του πολιτικού συστήματος. Διατάζουν τον ανώριμο πρωθυπουργό να επιτεθεί ακόμα περισσότερο στα λαϊκά στρώματα, να προχωρήσει άμεσα στο ανήκουστο μέτρο της μείωσης των μισθών, της ισοπέδωσης των εργασιακών δικαιωμάτων, της γενικευμένης ιδιωτικοποίησης, της κατάργησης του ασύλου, της γενικευμένης αστυνομοκρατίας.
Ενα τέτοιο θάνατο σαν του κυρ Χρήστου θα τον περίμεναν οι κάτοικοι χώρων που δεν έχουν τη ψευδαίσθηση ότι είναι δημοκρατίες για να βγουν στους δρόμους να πανηγυρίσουν Το κανάλι του σήμερα όλη μέρα μεταδίδει κακόγουστα πλάνα του νεκρού με φόντο την Ελληνική σημαία και πένθιμη μουσική. Είναι προφανές ότι βρίσκονται σε ανατολική δεσποτεία. Αλλά τι μπορεί να γίνει; Να βγουν χιλιάδες κόσμου να το γιορτάσουν; Να καταλάβουν τη Χρήστου Λαδα; Το πλήθος να χορεύει γύρω από το μέγαρο μουσικής που θα έχει παραδοθεί στης φλόγες με το μέγκα να αρνείται να μεταδώσει τα πρώτα πλάνα; Δε νομίζω. Όλοι θα τιμήσουν τον νεκρό σαν να το άξιζε, και παραπάνω. Κάποιοι θα πάρουν τη θέση του και θα μαγευτούν αμέσως από την απόλυτη εξουσία.
Δε ξεμπλέκεις έτσι εύκολα από τους νταβατζήδες μικρή μου.

16/12/09

1.366.350 iraqi deaths, and counting

Iraq Deaths Estimator1.366.350 νεκροί μέχρι τώρα από την έναρξη των χερσαίων επιχειρήσεων στο Ιράκ το 2003, είναι μια στατιστική που σχεδόν όλοι αγνοούμε. Το νούμερο δεν είναι ακριβές γιατί κανένας δε μετράει. Αντίθετα ξέρουμε όλοι τον ακριβή αριθμό νεκρών Αμερικανών. Για τις αρχές και τα μίντια, κάποιοι άνθρωποι φαίνεται να έχουν λιγότερη "ανθρωπινότητα" από άλλους. Σ΄αυτό το εκατομμύριο πρέπει να προσθέσουμε τους νεκρούς του 10ετους εμπάργκο και των αεροπορικών επιχειρήσεων. Η αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ ξεπερνάει έτσι τα 2.000.000. Στις πόσες πισίνες γεμάτες πτώματα αρχίζει κάποιος να μιλάει για γενοκτονία;

χωρίς λεζάντα

15/12/09

Αποστολή Βιβλίων σε Φυλακές

Εάν ενδιαφέρεστε να συμμετέχετε στην αποστολή βιβλίων στις φυλακές, μπορείτε να φέρετε βιβλία ή άλλα έντυπα για να σταλούν σε κάποια προγράμματα του ΚΕΘΕΑ που λειτουργούν εντός των φυλακών.
Η συγκέντρωση των βιβλίων θα γίνει στο ισόγειο των Κεντρικών Υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ (Σορβόλου 24, 116 36 Μετς). Η συγκέντρωση των βιβλίων θα γίνει μέχρι τις 18/12/09, 9 -5 μ.μ.

6/12/09

‘We’re gonna rule this town tonight’

Thousands of anarchists are battling 6,000 cops in Athens tonight. University building near parliament seized and anarchist banner flies from roof. Motor cycle snatch squads beingknocked over and bikes seized. Petrol bombs, barricades… ‘We’re gonna rule this town tonight’.

5/12/09

σε κάθε στιγμή

Ο χρόνος, τον οποίο ρωτούσαν οι μάντεις, για να καταλάβουν τι εγκυμονεί στα σπλάχνα του, δεν γινόταν βέβαια αντικείμενο της εμπειρίας τους ούτε ως ομοιογενής ούτε ως κενός. Όποιος κρατάει αυτό κατά νου ίσως καταφέρει ν’ αποκτήσει μια ιδέα για το πώς έχουμε εμπειρία του παρελθόντος χρόνου κατά την αναμνημόνευση: ακριβώς έτσι. Είναι γνωστό ότι στους Εβραίους απαγορευόταν να διερευνούν το μέλλον. Ο Νόμος και η προσευχή, όμως, τους μυούσαν στην αναμνημόνευση. Έτσι, το μέλλον τους απελευθέρωνε απ’ τα μάγια, αυτό το μέλλον που υποδουλώνει όσους ζητούν από τους μάντεις απαντήσεις. Όμως αυτό δε μετέτρεψε το μέλλον σε ομοιογενές και κενό χρόνο για τους Εβραίους. Γιατί μέσα του το κάθε δευτερόλεπτο ήταν η στενή πύλη από την οποία μπορούσε να διέλθει ο Μεσσίας.
Walter Benjamin

3/12/09

η ελπίδα σε κάθε στιγμή... και οι αιώνοι στόκοι

Νοιώθω ότι δε μπορώ να αποσιωπήσω τη σημερινή επίθεση που δέχτηκα. Όχι γιατί ο πόνος με σακατεύει, αλλά γιατί δε θα ήταν έντιμο να αποσιωπώ φασιστικές πράξεις στο όνομα των συλλογικών στρατηγικών. Δεν ήταν οι μπάτσοι αυτοί που μ' έναν να ντραπώ αλλά κάποιοι σύντροφοι.
Η ιστορία, για όποιον ενδιαφέρει έχει ως εξής: Ακούω στις ειδήσεις ότι η πρυτανική αρχή πάει να κλείσει την ΑΣΟΕ με δικαιολογία τη γρίπη και γίνομαι έξαλλος. Όταν φτάνω εκεί, η σχολή έχει ξανανοίξει θριαμβευτικά και η επίμαχη συνέλευση μόλις τέλειωσε αλλά δε πήρε καμία απολύτως απόφαση. Μπαίνω και έχουν μείνει 40 αναρχικοί που έχουν ξενερώσει και φεύγουν. Λένε πόσο λάθος είναι κατά το Δεκέμβρη που η σχολή θα είναι κλειστή και ντροπή λέει σε όλους που δεν είναι εκεί για να τους βοηθήσουν να κρατήσουν τη σχολή ανοιχτή το Δεκέμβρη. Μια εννιάδα αποφασίζει τελικά να μείνει τουλάχιστον για απόψε που μπορεί να χρησιμεύσει η σχολή σαν καταφύγιο με τόσα πολλά ματ στους δρόμους. Τους λέω ότι θα μείνω μαζί τους. Πιάνω κουβέντα και τους μιλάω για τη δική μου σχολή. Περνώντας από έναν τύπο με ρωτάει αν φεύγω. Του λέω, όχι βρε μην ανησυχείς. Δε θες να φύγεις ρωτάει. Προβληματίζομαι. Ρωτάω αν υπάρχει θέμα εμπιστοσύνης. Μου λέει πως όχι αλλά πως οι άλλοι είναι γνωστοί από τη σχολή. Του λέω, ότι αν θέλει φεύγω αλλά θα μείνουν 9 δεν υπάρχει πίεση. Απομονώνομαι και διαβάζω το κόμιξ μου. Μετά από λίγο σηκώνομαι και τους πλησιάζω αδιάφορα. Μια κοπέλα μου φωνάζει να φύγω όπως θα το έλεγε ένας φασίστας σε κάποιο μετανάστη. Ένας τύπος με πλησιάζει με μια κούπα βραστό νερό και απειλεί ότι θα μου το φέρει στο πρόσωπο. Προφανώς συμπορεύτηκε κάποτε μαζί μου διαμαρτυρόμενος για την περίπτωση Κούνεβα. Οι άλλοι 7 είναι μαζί τους. Με σπρώχνουν εκτός του πανεπιστημίου. Είμαι αποσβολωμένος. Ανήμπορος να μιλήσω. Ανήμπορος να καταλάβω. Στέκομαι έξω από την είσοδο της ΑΣΟΕ με όλη την απορία και όλη τη θλίψη του προηγούμενου Δεκέμβρη. Ρωτάω ξεψυχισμένα για να καταλάβω, τι έγινε. Αυτοί δεν είπαν ότι θέλουν το πανεπιστήμιο ανοιχτό; αυτοί δε ζήτησαν βοήθεια; Δεν είχαμε πει ότι θα φεύγαμε μαζί σε 2 ώρες; Είναι τόσο αντίθετο στη πρακτική της περιφρούρησης να συμμετέχουν άτομα από άλλα ακαδημαϊκά τμήματα; Είναι το ντύσιμό μου ύποπτο; Είναι κάτι που έκανα; Προσπαθώ να καταλάβω. Δεν παίρνω απαντήσεις, εισπράττω μόνο επιθέσεις. Δε με νοιάζει για μένα, θέλω να μείνω για τις δυνατότητες αυτού του Δεκέμβρη. Φεύγω και δε μπορώ να σταματήσω το κλάμα και την επίπονη θλίψη.
Στο κόσμος έξω από την πύλη δεν έχει θέση η παράνοιά τους. Δεν υπάρχουν "διμοιρίες έτοιμες να εισβάλουν", ούτε "χρισαυγίτες έτοιμοι να τους μαχαιρώσουν", ούτε "ασφαλίτες έτοιμοι να τους αρπάξουν". Ίσως το ότι έφυγα με ασφάλεια να επιβεβαιώνει την λογική τους ότι είμαι με τους άλλους. Υπήρχαν ματ και ασφαλίτες σε άλλα σημεία μακριά από το μαγαζάκι τους και το φαντασιακό τους. Δεν είναι όλα αυτά το θέμα. Το θέμα είναι να μπορείς να κοιτάς στα μάτια έναν άνθρωπο που σε βλέπει σαν αδελφό χωρίς να σκέφτεσαι τον φόνο.

πως να τους βάλεις μέσα στη τάξη;

Η νέα συμπολιτευόμενη ηγεσία της ποσδεπ έβγαλε ανακοίνωση 1η Δεκέμβρη ενάντια στις καταλήψεις ζητώντας κλίμα ειρήνης στα πανεπιστήμια. Έτσι κι αλλιώς μέχρι τις 6 Δεκέμβρη οι κυβερνώντες θα έχουν βάλει σε ιατρική καραντίνα όλα τα πανεπιστημιακά τμήματα της Αθήνας και όλα τα σχολεία του κέντρου. Εξάλλου όλη η κοινωνική πολιτική μπαίνει σε καραντίνα στο όνομα της κρίσης. Νοσούμε κρυφά μαζί με το ευτραφές τραπεζικό σύστημα. Το '67 η χώρα μπήκε στο γύψο για να κολλήσει μέχρι σήμερα την ορολογία των ιατρείων. Το πλεονέκτημα της ιατρικής ορολογίας είναι ότι η ιατρική πρακτική δε σου επιτρέπει καμιά αντίρρηση, καμία αντίθετη άποψη, και μπορεί να γίνεται απάνθρωπα σκληρή. Εξάλλου το διακύβευμα της είναι ο θάνατος. Αλλά δεν υπάρχει φυσικός θάνατος του κοινωνικού γιατί το κοινωνικό δεν είναι ένα φυσικό φαινόμενο όσο και αν προσπαθούν να το παρουσιάσουν το τέτοιο. Το κοινωνικό ανήκει στο πεδίο της ελευθερίας.
Μέσα στο γενικότερο κλίμα κατάρρευσης των κοινωνικών "αντισωμάτων" βλέπουμε καθαρά ότι οι καταλήψεις μας (χώροι ελευθερίας σε μια πειθαρχημένη γνώση) είναι αναγκαίο μέσο πάλης. Η πραγματική πρωτοπορία της γνώσης, ο νέος λόχος των φοιτητών, οφείλει να πρωτοστατήσει στην όποια αντίσταση ενάντια στις κυρίαρχες "νοσηρές" συνειδήσεις.

Υποκλινόμαστε σε κάθε κατάληψη (σε εποχές κατοχής)

Ανακοίνωση της πρώτης κατάληψης του Δεκέμβρη του 2009

μυρίζει σαπίλα!
Είναι η μυρωδιά της κάθε εξουσίας, του αφεντικού, του καθηγητή, του παπά της γειτονιάς, του μπάτσου της γειτονιάς, του γαμιά της γειτονιάς, των μέσων μαζικού ευησυχασμού, της πειθαρχίας,της αποστείρωσης, των ρολογιών...
Είναι η μυρωδιά της μη - ζωής, της ανούσιας συνουσίας, του καθημερινού άγχους, του lifestyle, της παραίτησης, του φόβου, της υποκρισίας, της θλίψης...
Είναι η μυρωδιά του ατομισμού, της καβάτζας, του συμφέροντος, της αποξένωσης, του βολικού καναπέ, το τηλεκοντρόλ ως προέκταση του χεριού, η τηλεόραση ως προέκταση της συνείδησης...
Είναι η μυρωδιά της ησυχίας...
Η καθημερινότητα να μυρίσει μπαρούτι!
Είναι η μυρωδιά του πάθους, της οργής, του έρωτα, της ηδονής, του οργασμού...
Είναι η μυρωδιά της δημιουργίας, των ζωγραφισμένων τοίχων, της δράσης, της επιλογής, της αλληλεγγύης, της αυτοοργάνωσης, της συντροφικότητας, της μνήμης, των συλλογικών αγώνων, της φαντασίας και του ονείρου,του χιούμορ...
Είναι η μυρωδιά σύγκρουσης, της επανάστασης, της ελευθερίας...
Ένα χρονο πριν ένα “μεμονομένο περιστατικό” πυροδότησε μια έκρηξη άνευ προηγουμένου.
Ένα χρόνο μετά νιώθουμε πως τίποτα δεν άλλαξε και τίποτα δεν έχει μείνει ίδιο.
Βρισκόμαστε ξανά στο δρόμο
επικοινωνούμε τις αρνήσεις μας
απελευθερώνουμε τους χώρους μας...
ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΣΧΟΛΗΣ ΘΕΑΤΡΟΥ

1/12/09

Yoshihiro Tatsumi


Ο Yoshihiro Tatsumi σχεδίαζε "manga που δεν ήταν manga" από τη πρώτη σελίδα της αυτοβιογραφίας του. Χρειάστηκε να περιπλανηθεί και να παρασυρθεί σε μια "χαμένη" μεταπολεμική Ιαπωνία επι 797 σελίδες μέχρι να πέσει τυχαία πάνω σε μια μαζική διαδήλωση. Εκεί παρασυρμένος αρχικά κατά λάθος από ένα ασυγκράτητο οργισμένο πλήθος, κλείνοντας την αφήγηση των περιπετειών του, συνειδητοποίησε την ίδια τη πορεία του, πράγματα που παρασύρουν, που ακολουθούμε, που καθοδηγούν... κατάλαβε μόλις στη τελευταία σελίδα το λόγο που πρέπει να συνεχίσει να κάνει ότι κάνει. Άφησε την οργή να τον κυριεύσει και φώναξε όσο πιο δυνατά μπορούσε, δε ξεχνούσε ποτέ αυτή την οργή όταν δούλευε. Μόνος του δημιούργησε το είδος του (gekiga) και τον εαυτό του, μια τέχνη μεγαλειώδη στο ότι η κοινωνική οργή δε χάνει τον δρόμο της. Μέσα απο την φρικτή ειρήνη της μεταπολεμικής Ιαπωνίας ξεπηδούν στις μικρές του ιστορίες οι άθλιοι όπως πραγματικά είναι... όπως πραγματικά είναι και δεν έχουν καν ιδέα. Αλλοτριωμένοι σιωπηλοί προλετάριοι καταδικασμένοι σε προβλήματα που δεν έχουν λύση και σε λύσεις που μόνο χεριοτερεύουν τα πράγματα. Φρικτά πλάσματα χωρίς λύση... μέχρι την αλλαγή του κόσμου.
ΚΑΛΟ "ΔΕΚΕΜΒΡΗ"!

29/11/09

διαγράψτε επιτέλους τον Κύρκο

Όλες οι εφημερίδες δημοσιεύουν σήμερα τις νέες δηλώσεις του Λ. Κύρκου, οι περισσότερες τον αναφέρουν με τον στερεοτυπικό πλέον τίτλο του "το ιστορικό στέλεχος της αριστεράς". Ακόμα και το google συμφωνεί μαζί τους δίνοντας:
περίπου 80.100 αποτελέσματα για: ιστορικό στέλεχος της αριστεράς Λεωνίδας Κύρκος. (0,13 δευτερόλεπτα)
Είναι το "αριστερά" που με ενοχλεί πρώτα, γιατί διαβάζω τα κείμενα του Κύρκου εδώ και χρόνια (αυτά που λέει ότι ευτυχώς που η αριστερά ηττήθηκε) και δε καταλαβαίνω γιατί συνεχίζουμε να τον θεωρούμε αριστερό. Το άλλο που ενοχλεί είναι το "ιστορικό". Είναι η ιστορία αυτή που πρώτη διέγραψε τον Κύρκο. Ο συνασπισμός τι περιμένει;
Δε θα σας πάω στο βρόμικο '89 ή σε άλλες δεκαετίες γεμάτες λάθη. Πάμε μόνο ένα χρόνο πριν

27/11/09

πληγές που δε κλείνουν (Κονγκό)

από τα νέα
Ο ΖΕΡΜΕΝ ΚΑΤΑΝΓΚΑ
και ο Μάθιου Νγκουντζόλο, δύο πολέμαρχοι που δρούσαν στο Κονγκό, κατηγορούνται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ότι διέταξαν παιδιά στρατιώτες να εξαφανίσουν από τον χάρτη ένα χωριό 200 ανθρώπων. Η δίκη τους άρχισε προχθές. Αλλά η κατηγορία που τους αποδίδεται μοιάζει σαν ένα ασήμαντο επεισόδιο σε μια χώρα που βιώνει τη «χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο».

Το θέατρο των συγκρούσεων είναι στις ανατολικές επαρχίες της χώρας όπου εμπλέκονται ο επίσημος στρατός του Κονγκό, αντάρτες του Εθνικού Κογκρέσου για την Υπεράσπιση του Λαού, οι Δημοκρατικές Δυνάμεις για την Απελευθέρωση της Ρουάντας, οι εθνικοί στρατοί της Αγκόλας και της Ζιμπάμπουε. Το Ανατολικό Κονγκό βιώνει καθημερινά τη φρίκη- βιασμοί, αναγκαστική στρατολόγηση μικρών παιδιών, λεηλασίες, μαζικοί φόνοι. Πέρα από τους ευγενείς στόχους της «απελευθέρωσης» ή της «ανεξαρτησίας», το μήλον της Έριδος είναι τα κοιτάσματα σε διαμάντια και χρυσό.

Ο 31χρονος Ζερμέν Κατάνγκα και ο 39χρονος Μάθιου Νγκουντζόλο αρνήθηκαν τις κατηγορίες. Την εποχή της παντοδυναμίας τους ήταν διοικητές δυο διαφορετικών ομάδων. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, τον Φεβρουάριο του 2003 συνεργάστηκαν για να εκδικηθούν μια τρίτη ομάδα ανταρτών. Χρησιμοποίησαν παιδιά ως στρατιώτες για να σκοτώσουν 200 αμάχους μέσα σε λίγες ώρες. Βίασαν γυναίκες και υποχρέωσαν κάποιες από αυτές σε σεξουαλική δουλεία. «Κάποιους τους σκότωσαν στον ύπνο τους, άλλους έσφαξαν με κουζινομάχαιρα για να μην ξοδέψουν σφαίρες ή τους έκαψαν ζωντανούς», ανέφερε ο δημόσιος κατήγορος Λούις Μορένο Οκάμπο κατά την ανάγνωση του κατηγορητηρίου. Η δίκη των Κατάνγκα και Νγκουντζόλο είναι δεύτερη που διεξάγεται στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για το Κονγκό, το οποίο συστάθηκε το 2002. Η πρώτη άρχισε τον περασμένο Ιανουάριο και στο εδώλιο κάθεται ο Τόμας Λουμπάνγκα με την κατηγορία της στρατολόγησης παιδιών. Είναι σαν μια σταγόνα στον ωκεανό: από το 1996, όταν ξέσπασε στο Κονγκό ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος, εκτιμάται ότι έχουν χάσει τη ζωή τους 4 εκατομμύρια άνθρωποι. Και όπως υπενθυμίζει ο «Ιndependent», είναι σαν να επαναλαμβάνεται η ιστορία 100 χρόνια μετά. Στις αρχές του περασμένου αιώνα τα θύματα των τότε συγκρούσεων υπολογίζονταν σε 5 εκατομμύρια.

26/11/09

Το έγκλημα του ασφαλιστικού

Δεν νομίζω ότι είναι τυχαίο ότι το ασφαλιστικό έχει μέσα του τη λέξη ασφάλεια, τη στιγμή που η "ασφάλεια του πολίτη" αναγνωρίζεται ως η κυρίαρχη αξία της εποχής. Και παραδόξως το ασφαλιστικό σύστημα καταρρέει υπό τις ιαχές της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας. Τι σημαίνει για ένα συλλογικό αίσθημα ασφάλειας οι καθημερινές θριαμβευτικές ανακοινώσεις περί κατάρρευσης του ασφαλιστικού συστήματος είναι μια σκέψη που σοκάρει. Είναι φρικτό άρρωστοι και ανήμποροι άνθρωποι, όλες οι ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες να βλέπουν σαν ορατό το ενδεχόμενο να αφεθούν στη τύχη τους στο άμεσο μέλλον. Μαζί με την εξασφάλιση του αύριο χάνεται και η ικανότητα να κλείνεις τα μάτια και να κοιμάσαι τα βράδια. Έτσι, κάτι τόσο απάνθρωπο που δε θα έπρεπε καν να υπονοείται αναγνωρίζεται από όλα τα μίντια σαν δεδομένο: Το ασφαλιστικό σύστημα που φαινόταν να αντέχει άλλα 10 χρόνια, τώρα φαίνεται να μην έχει ούτε καν 5 χρόνια ζωής αν προσθέσεις το έλλειμμα και το αφαιρέσεις από τα αποθέματα. Από την άλλη, κάνει κάποιος τα μπακάλικα μαθηματικά που έμαθε στο σχολειό και το πράμα απλά δε του βγαίνει. Η ασφάλεια μου εισπράττει τόσα από το μισθό μου και από το αφεντικό μου για τόσα χρόνια και καλείτε να μου δίνει τόσα για ένα προσδόκιμο ζωής άλλων τόσων χρόνων. Είναι σαφές ότι οι ασφάλειες είναι επικερδής μπίζνα και το κράτος θα έπρεπε λογικά να τα κονομάει χοντρά απ' αυτές.

Το ερώτημα λοιπόν του αφελούς πρωθυπουργού "που πήγαν τα λεφτά;" είναι κι εδώ καίριο. Και αυτό το ερώτημα είναι ώρα να σταματήσουν να το θέτουν μόνο οι "κοινωνικοί φορείς" και να τεθεί με ποινικούς όρους.

Αν η πραγματικότητα είναι όντως αυτή που περιγράφει το πασόκ, δηλαδή ολοκληρωτική κατάρρευση, και την αναγνωρίζει ως τέτοια ακόμα και ο ΣΥΡΙΖΑ ως ηγεμονική δύναμη της αριστεράς, τότε μιλάμε για το μεγαλύτερο έγκλημα που έχει γνωρίσει αυτή η χώρα από τη μεταπολίτευση. Ένα συλλογικό έγκλημα με πρωτοφανείς κοινωνικές συνέπειες. Ένα έγκλημα ασύμμετρα μεγαλύτερο από την 17Ν, τον κάθε Ριζάη, τις ληστείες, τις σπασμένες βιτρίνες του δεκέμβρη και οτιδήποτε άλλο αναγνωρίζει ως έγκλημα το διεστραμμένο φαντασιακό αυτής της χώρας. Έγκλημα εσχάτης προδοσίας. Έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.

Και για να ευθυμήσουμε λίγο... το επόμενο βήμα θα είναι να εκμεταλλευτεί την κατάσταση η εκκλησία και να επιτεθεί στη κοινωνία με το σύνθημα: ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΝΤΑΞΗ... ΓΥΡΙΣΤΕ ΣΤΟ ΘΕΟ!

25/11/09

νέος κόσμος


Τετάρτη 5μμ στο σημείο της επίθεσης, στις οδούς Καρτεσίου, Βολταίρου, Τουρμ. Εκεί που η προσφυγιά έχει μόνιμη κατοικία. Με τη παρουσία μας να δείξουμε σ' αυτούς τους ανθρώπους ότι δεν είναι μονοί. Με τη παρουσία μας να δείξουμε στους χρυσαυγίτες ότι δεν θα περάσει ο ρατσισμός δε θα περάσει η ξενοφοβία δε θα περάσει ο φασισμός.

new lessons

23/11/09

γωνία Βολταίρου και Καρτεσίου, νέος κόσμος

Νωρίς το απόγευμα γυρνώντας σπίτι διέσχισα το υπόγειο πέρασμα της Συγγρού που βγάζει στην αρχή της οδού Κασομούλη. Το μέρος είναι πάντα απόκοσμο αλλά σήμερα ένας τύπος με μια κάμερα φωτογράφιζε τα γκράφιτι και μου άλλαξε τη διάθεση. Βγήκα και έμεινα να κοιτάω το άδειο βρόμικο σιντριβάνι. Τον άφησα να το φωτογραφήσει και πέρασα από την άλλη πλευρά του φράχτη, στον εγκαταλελειμμένο κήπο κάποιων προσφυγικών επί της Συγγρού. Ήμουν σίγουρος ότι ήταν ακατοίκητα τα συγκεκριμένα κτήρια. Δε μπορούσα να σκεφτώ διαφορετικά. Αλλά είδα φως και άκουσα θόρυβο από μέσα. Πλησίασα και μπήκα σε ένα. Η πόρτα είχε το ύψος μου και τα σκαλιά δεν είχαν βαφτεί ποτέ. Έψαξα για το φως αλλά δεν το βρήκα. Ανέβηκα σιγά σιγά τις σκάλες κοιτώντας σοκαρισμένος την εγκατάλειψη Οι πόρτες των διαμερισμάτων, σχεδόν ψεύτικες, άφηναν το φως να βγαίνει από το διαμέρισμα και επέτρεπαν στο βλέμμα μου να εισβάλει αδιάκριτα μέσα. Βγήκα έξω για να πάρω αέρα. Δε ξαναμπήκα. Μπήκα όμως 2 πόρτες πιο κάτω για να αντικρίσω το ίδιο θέαμα. Έφυγα. Πέρασα το μικρό γεφυράκι και βγήκα στη στάση του τραμ. Μπήκα στο παντοπωλείο και ένα ενθουσιασμένο παιδί μου έδειχνε διάφορες μάρκες φαλάφελ. Μου έδειξε μετά ένα βάζο και μου είπε περήφανος: "έχω και αυτό από Συρία... τυρί". -"Τυρί;" το να φοβάται κάποιος πως οτιδήποτε έρχεται απο περιοχή ανατολικότερα της δικής του είναι υγειονομικά ύποπτο είναι ένα ισχυρό ένστικτο. Ήμουν λοιπόν απολύτως σίγουρος ότι αποκλείεται να έφερνε τυρί από ένα τόσο ανθυγιεινό μέρος. Ο οριενταλισμός μου ξαναρώτησε "tiri;" περιμένοντας να αντικρίσει ένα εξωτικό έδεσμα με το όνομα tiri ενώ ήταν φανερό ότι μπροστά μου είχα ένα βαζάκι με τυρί. "ναι τυρί". "τυρί όπως λέμε cheeze;" με άκουσα να λέω βλακωδώς. Ξαφνικά κατάλαβα πόσο προσβλητική ήταν η παρουσία μου στο κατάστημα και βιάστηκα να φύγω. Το παιδί δε σταμάτησε να μου χαμογελάει. Πήγα βιαστικά σπίτι.
Μετά από λίγο διάβασα στα σάινζ των εφημερίδων ότι στο νέο κόσμο άραβες χτυπήθηκαν μεταξύ τους, μόνο στο ιντιμίντια έγραφε αυτό που έγινε: δολοφονική επίθεση από μέλη της Χρυσής Αυγής. Αποφάσισα να επιστρέψω στη περιοχή. Στο σταθμό του νέου κόσμου προσπέρασα βιαστικά τη γιγάντια αφίσα του Modern Warfare 2, του νέου παιχνιδιού σφαγής αράβων και μπήκα στην οδό Κασομούλη. Οι μπάτσοι ήταν άφαντοι. Το μαγαζί που ήμουν νωρίτερα το βρήκα σπασμένο. Αυτό και πολλά ακόμα. Μια κυρία (Ελληνίδα) που έκλεινε το καφενείο της μου επισήμανε ότι δεν σπάσανε όλα τα μαγαζιά, μόνο αυτά των ξένων. Μου είπε ότι κάποιοι μετανάστες είναι στο νοσοκομείο χτυπημένοι σοβαρά. Και όντως οι μπάτσοι δεν ασχολήθηκαν καθόλου με το ζήτημα. Όντως προσήγαγαν μόνο άραβες. Όντως μεταδόθηκε ότι ήταν αλληλοσκοτωμός ενώ όλοι είδαν χρυσαυγίτες και άκουσαν τα συνθήματα του μίσους τους. Σε κάποια προσφυγικά έχουν γίνει ζημιές. Τελικά η αστυνομία κάλυψε πάλι τους φασίστες. Πιο δίπλα τα γραφεία του ΛΑΟΣ είναι κι αυτά καλυμμένα και συνεχώς φυλασσόμενα. Η αστυνομία είναι καλυμμένη Οι άνθρωποι αυτοί, εκτεθειμένοι τώρα στην αγριότητα του λαού μας, προσεύχονται να μην επιστρέψει απόψε η φρίκη. Να μπορέσουν να κοιμηθούν γιατί η αυριανή μέρα θα είναι κι αυτή δύσκολή σαν όλες.

14/11/09

Underground Free University

τύχη του βερολίνου


Πίσω του κοχλάζει το παρελθόν, αδειάζει στους ώμους και στα φτερά του πάνω ερείπια σωρό, ομοβροντία από θαμμένα τύμπανα, ενώ μπροστά του σωριάζεται το μέλλον, τα μάτια του θαμπώνουν, οι ίριδές εκρήγνυνται σαν άστρα, διαστρεβλώνεται η λέξη σε θορυβώδες φίμωτρο, η ίδια του η πνοή τον πνίγει. Λιγάκι ακόμα του κοιτάς να χτυπά τα φτερά του, ακούς τις πέτρες να κυλούν μπροστά του, πάνω του, πίσω του, να μαίνεται ο ήχος στην κάθε μάταιη προσπάθεια, να εξασθενεί μόλις επανέρχεται η εξάντληση. Τότε η στιγμή τον καλύπτει εν ριπή οφθαλμού: στον χώρο που γοργά πλημμυρίζει ο άτυχος άγγελος στέκει στην θέση του ορθός, περιμένει την ιστορία στο απολίθωμα της πτήσης του, ματιάς του και πνοής του. Μέχρι που μια νέα ορμή σαν κύμα φουσκώνει τα φτερά κάτω από τις πέτρες και αναγγέλει το πέταγμα.

Heiner Muller, ο άτυχος άγγελος (1958) μετάφραση Στάθη Γουργούρη

11/11/09

"η τέχνη του να μην κυβερνάτε κανείς έτσι"

... Το ζητούμενο της εμμενούς κριτικής της έννοιας της δημοκρατίας είναι ο βαθμός ανταπόκρισης της μορφής με την οποία πραγματώνεται σε αυτό που ή ίδια (και μαζί της όλη η αστική επαναστατική ιδεολογία που την ανέδειξε) υπόσχεται. Είναι δημοκρατία αυτό που υπό τις υφιστάμενες συνθήκες μας προσφέρεται ως τέτοιο; Είναι επαρκώς δημοκρατία; Είναι επαρκής ως προς τις ίδιες τις αρχές που την ορίζουν; Οι αντιφάσεις τροφοδοτούν την κριτική και η κριτική δίνει νέο περιεχόμενο στην έννοια, περιεχόμενο προς κατάκτηση.

Κριτική λοιπόν καλούμαστε πρωτίστως να ασκήσουμε στην "υπαρκτή δημοκρατία". Υπό καμία έννοια, όσο σημαντική και αν είναι η δημοκρατία ως αρχή ή και "αξία" και για εμάς, δεν είναι και δεν μπορεί να είναι υπεράνω κριτικής, έτσι όπως πραγματώνεται στην αστική κοινωνία και μάλιστα (πράγματι!) ως το "κανονικό" καθεστώς πολιτικής οργάνωσης της καπιταλιστικής αναπαραγωγής. Απέχοντας από μια τέτοια κριτική απλώς τροφοδοτούμε τη δογματική απόρριψη: η "αυτό που είναι" δημοκρατία γίνεται αποτροπιαστική. Το θράσος της αρχικής άρνησης του υπάρχοντος αποτελεί προϋπόθεση της κριτικής στάσης.

Μάκης Κουζέλης, Σύστημα και Δημοκρατία

10/11/09

Οι αναγκαίες [Ανθρωπο-]Θυσίες

Βγείτε από το σπίτι, σταθείτε στο δρόμο και κάντε μια πρόχειρη έρευνα στους περαστικούς με μια και μόνη απλή ερώτηση "ποια είναι η βασική πηγή εσόδων της Ευρωπαϊκής Ένωσης;". Παρατηρώντας τη μαζική αποτυχία των ερωτώμενων το συμπέρασμα που βγαίνει δεν αφορά το επίπεδο των εγκυκλοπαιδικών τους γνώσεων αλλά την απουσία προβληματισμού πάνω στους βασικούς μας θεσμούς αλλά και την εικόνα που αυτοί οι θεσμοί έχουν τελικά αποκτήσει.
(Η απάντηση είναι οι δασμοί από τρίτες χώρες και αυτή η γνώση αλλάζει κατά πολύ τα πράγματα μιας και υπενθυμίζει αμέσως ότι οι ξεχασμένοι -πλην υπαρκτοί- δασμοί, ήταν από τα κύρια έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού. Η απώλεια του εσόδου των δασμών και η απουσία τους, συνέπεσε χρονικά με 28 χρόνια τεράστιου ετήσιου ελλείμματος και ενός συνολικού χρέους μη πλέον διαχειρίσιμου που αποτελεί νάρκη στα θεμέλια όλων των ευρωπαϊκών κρατών).
Το να σκέφτεται κάποιος τον γιγάντιο οργανισμό στον οποίο εντάσσεται πρωτίστως ως κάτι που δίνει χωρίς να προβληματιστεί ποτέ για το που τα βρίσκει και τα δίνει είναι πλήρως ανορθολογικό. Ακόμα χειρότερα, πρόκειται για θρησκευτικό συναίσθημα αντιμετώπισης του ως μιας υπεράνθρωπης οντότητας που μπορεί να δημιουργεί εκ του μηδενός. Η ΕΕ μπορεί να μη μας αντιπροσωπεύει, αλλά τη λατρεύαμε για την παντοδύναμη ύπαρξή της. Τώρα είναι η εποχή που τρέμουμε την οργή της, μιας και η Ευρωπαϊκή θεότητα εμφανίζεται θυμωμένη μαζί μας, τα μέτρα λοιπόν που όλοι προτάσσουν δεν έχουν να κάνουν μόνο με το ότι όλοι όσοι παίρνουν τις αποφάσεις είναι δυστυχώς νεοφιλελεύθεροι, αλλά με το ότι τα νεοφιλελεύθερα μέτρα τους εμπεριέχουν τη λογική της θυσίας.

9/11/09

"Στρουκτούρες θα πεθάνετε!"

Χρειάστηκε να περιμένει πολλές δεκαετίες το παμπάλαιο σύνθημα για αυτή τη θλιβερή δικαίωση: ο πατέρας του Στρουκτουραλισμού, φιλόσοφος και ανθρωπολόγος Λεβί Στρός πέθανε στο Παρίσι σε ηλικία 100 ετών. Πρόπερσι, στα 98 του, έλεγε σε μια διαυγέστατη συνέντευξη, ότι δε μπορεί να συνεχίσει να αναλύει έναν κόσμο τόσο διαφορετικό από τον κόσμο στον οποίο μεγάλωσε και έζησε. Έτσι, μπορεί να τον είχε εγκαταλείψει ο κόσμος, όχι όμως και το μοναδικό πνεύμα του. Αντιγράφω στη συνέχεια πολύ παλιές μου σημειώσεις για τον τότε γερασμένο φιλόσοφο (συγχωρέστε το παιδικό πάθος του κειμένου για τις δομές)...

Τι είναι ο στρουκτουραλισμός
Είναι αποδεκτή η παρατήρηση ότι ο άνθρωπος παρατηρεί έναν κόσμο που αποτελείται από δομές όταν τον ανασκευάζει μέσα του, κατασκευάζει συστήματα αυτών των δομών. Το παράδοξο που παρατηρούν οι στρουκτουραλιστές είναι ότι οι δομές αν και εμφανίζουν ανεξάντλητη ποικιλία, συγκροτούνται βάση εξαιρετικά περιορισμένου αριθμού κανόνων. Έτσι στοιχηματίζουν ότι η δημιουργική ικανότητα του ανθρώπου στηρίζεται σε ένα σταθερό, οικουμενικό και ορισμένο αριθμό απλών δομικών λειτουργιών τίς οποίες επεξεργάζεται και διαμορφώνει την πολλαπλότητα της ανθρώπινης σκέψης και πράξης. Η θεωρία αυτής της σχολής, ο στρουκτουραλισμός είναι η εύρεση των κοινών αυτών δομών και των κανόνων συνδυασμού τους. «η προσπάθεια να αναχθούν σε μία μόνο γλώσσα όλες οι πολιτιστικές εκφράσεις» όσο διαφορετικές και αν φαίνονται. Ο Levi-Strauss εξετάζει πρακτικές όπως οι μύθοι, η συγγένεια και η μαγειρική πού είναι φαινομενικά άσχετες, αλλά γι’ αυτόν οι πολιτιστικές εκφράσεις δεν είναι παρά οι διαφορετικές μορφές μιάς κοινής γλώσσας. Η γλώσσα αυτή μπορεί να είναι και η φυσική γλώσσα και αυτό μας στρέφει στη γλωσσολογία. Μεσα σε αυτό το πλήθος δομών αναδεικνύεται λογικά, σαν κυρίαρχη δομή, η δομή της νόησης, αλλιώς του ανθρώπινου εγκέφαλου. Μιας και αυτή είναι η προϋπόθεση γιά την «ύπαρξη» (μέσω της εγελιανής αναγνώρισης) όλων των άλλων δομών. Τα φαινόμενα τα αντιλαμβανόμαστε με χαρακτηριστικά που τους αποδίδουμε λόγω του συγκεκριμένου τρόπου λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου, της ιδιαίτερης ταξινόμησης και ερμηνείας των εισερχόμενων ερεθίσματα. Κατανέμουμε, για τον δομισμό τα χωροχρονικά συνεχή που μας περιβάλουν σε τμήματα. Οι δομιστές θεωρούν ότι αντιγράφουν και αποκαλύπτουν την διαδικασία της πρόσληψης στον κόσμο δομών με μία διαδικασία τριών σταδίων. Αρχικά ο εγκέφαλος ερμηνεύει το συνεχές των φαινομένων σαν ασυνεχές (είτε χώρο ειτε χρόνο), και αυτό το κάνει a priori, για να το βρούμε εμεις, βρίσκουμε διαδικά ζεύγη αντιστιξης. Στη συνέχεια ορίζουμε τμήματα στον ενδιάμεσο χώρο, με κριτήριο τη διαφορά. Το κύριο στο δομισμό είναι η διαφορά, και αυτό πρέπει να τονιστεί. Μετά τοποθετούμε ολους τους συνδυασμούς των κατηγοριών που μας ενδιαφέρουν σε πίνακα.

Βάσεις/Καταβολές του στρουκτουραλισμού
Το παραπάνω σύστημα εμπνεύστηκε ο Levi-Strauss από τον Saussure και την επανάσταση που αυτός επέφερε στο χώρο της γλωσσολογίας με την έννοια της δομής. Για αυτόν, κάθε σύστημα είναι σύστημα διαφορών που αποκαλούμε δομές. Το σημείο είναι η ελάχιστη μονάδα που έχει σημασία και αποτελείτε από δύο όψεις το σημαίνον (ακουστική εικόνα) και το σημαινόμενο (έννοια). Για ένα σημείο, δεν αρκεί η απομόνωση του και η απόδοση της σημασίας του, πρέπει να διεισδύσουμε στη συμβατική φύση ολόκληρης της δομής που τα διέπει ως σύστημα. Μεθοδολογικά ο Levi-Strauss ξεκινάει από την αρχή «η αληθής πραγματικότητα δεν είναι αναγκαστικά η πιο εμφανής». Η οποία αναδεικνίει τα υπόλοιπα χρέη του δομισμού. Ψυχανάλυση, Μαρξισμός (η επιστήμη δεν βασίζεται σε συμβάντα αλλά σε εννοιακά μοντέλα), και η γεωλογία, όπως μας εξομολογείτε ο ίδιος ο Levi-Strauss. Από την ψυχανάλυση, διδάχτηκε «ότι η πραγματικότητα των λογικών κατηγοριών δεν είναι η μόνη και ότι πέρα και πίσω από αυτήν υπάρχει και μια άλλη πραγματικότητα που ως τότε τη θεωρούσαν α- ή προ- λογική και την αποκαλούσαν σκοτεινό κόσμο των συναισθημάτων και των ορμών. Ο Φρόυντ εξερεύνησε αυτή τη πραγματικότητα –το ασυνείδητο- και έδειξε πώς είναι πολύ πιό σημαντική από την κατανόηση της ανθρώπινης σκέψης και συμπεριφοράς απ’ ότι η πραγματικότητα του συνειδητού». Ο Μαρξισμός του δίδαξε ότι η κοινωνική επιστήμη δεν οικοδομείται στο επίπεδο των γεγονότων, αντικειμενικός σκοπός είναι να χτιστεί ένα μοντέλο και να μελετηθούν οι ιδιότητες του». [ιδέες τις οποίες επεξεργάστηκε αργότερα ο Althusser]. Σ’ αυτή την κατεύθυνση τον επηρέασε και ο σουρεαλισμός, με την ιδιαίτερη εμμονή του να ανακαλύψει «το νόημα πίσω από το ακατανόητο» και να εκφράσει την ουσιαστική ασάφεια των νοημάτων ή των διαφορετικών σημασιακών επιπέδων που υπάρχουν εγγενώς στο εξεταζόμενο υλικό.
Τη γεωλογία την είδε σαν το καλύτερο παράδειγμα μιάς επιστήμης που ανακάλυπτε την τάξη κάτω απο την φαινομενική αταξία της φύσης. Συμπέρανε απ’ αυτές ότι (1) η γνώση είναι η ικανότητα αναγωγής του ενός τύπου σε έναν άλλο και ότι (2) η αληθής πραγματικότητα δεν είναι η πιό εμφανής.
Τέλος, μη αναγνωρισμένη επιροή αποτελεί η κυβερνητική. Πήρε, από αυτή, την φορμαλιστική έννοια της επικοινωνίας και ένα μη-περιεχομενικό πρότυπο ανάλυσης που πρώτος μετέφερε στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Τέλος το στρουκτουραλιστικό μοντέλο μοίαζει με μορφές τέχνης που προηγήθηκαν στην ίδια πόλη, και εκ των υστέρων τις βλέπουμε σαν προάγγελους του. Τέτοιες είναι ο κυβισμός των Πικάσσο και Μπρέκ, και η λογοτεχνία του Μαρσέλ Προύστ.

Ο στρουκτουραλισμός ως φιλοσοφία
Ως επίθετο στη λέξη μέθοδος, ο στρουκτουραλισμός έγινε δεκτός χωρίς αξιώσεις ουσιαστικής θεωρίας, παρά σαν εργαλείο έρευνας. Δηλαδή, ακολουθόντας την ορολογία του Αλτουσέρ, όχι ως γενικότητα 3 αλλά σαν γενικοτητα 2. Έτσι χρησιμοποίησε τη στρουκτουραλιστική μέθοδο σε μελέτες ειδικών θεμάτων, μέχρι το 1962, τότε ανάλαβε το ενδιαφέρον και αμφιλεγόμενο εγχείρημα να γενικεύσει τη θεωρία των δομών και να την εφαρμόσει πέρα πιά απο τον έξω κόσμο και στην ίδια την ανθρώπινη σκέψη που τον αναπαριστά. Εκεί γίνονταί εμφανείς οι θεωρητικές αξιώσεις της θεωρίας, αλλά και οι ιδεολογικές, αφού σκεπτόμενοι Αλτουσσεριανά πρέπει να δεχτούμε ότι κάθε θεωρία προσπαθεί θεσπίζοντας ιδεολογια να καθορίσει την πολιτική πρακτική. Εκεί γεννήθηκε η άγρια σκέψη, που «δεν είναι η σκέψη των αγρίων, ούτε η σκέψη της πρωτόγονης ή αρχαϊκής ανθρωπότητας, αλλά η σκέψη στην άγρια κατάσταση η οποία διακρίνεται από τη σκέψη που καλλιεργήθηκε ή εξημερώθηκε προκειμένου να εξασφαλίσει μεγαλύτερες προσόδους». Ανέλαβε να ψάξει, με από την ανθρωπολογία, «την κοινή ανθρώπινη ουσία» που διατηρείται στην τεράστια ποικιλία των πολιτιστικών μορφών: χιλιάδες κοινωνίες κάθε μιά με το δικό της σύστημα και τα δικά της αναρίθμητα πολιτιστικά δεδομένα, αλλά «μια ουσία που δεν είναι υπερβατική αλλά εντάσσεται στον υλιστικό κόσμο των φυσικοχημικών αντιδράσεων της φύσης». Αυτό μας επιτρέπει να τον θεωρούμε σ’ ένα βαθμό ουσιοκράτη. Ψάχνει, λοιπόν, ένα θεμέλιο στο επίπεδο της εμμένειας. Αυτό κάνει μία επιστήμη. Αντίθετα απορρίπτει ως μη επιστημονικό τον άλλο δρόμο της ανθρωπολογίας, αυτόν της περιγραφής της πολυμορφίας και της κατάρτισης ευρετηρίου της. Ενα πρόβλημα στη σκέψη των πρωτόγονων φωτίζει μια αντίφαση στην σκέψη του Levi-Strauss. Από τη μία μας παρουσιάζει την πολιτισμική ζωή τους σαν απόδειξη των διανοητικών τους ικανοτήτων, απο την άλλη αυτές τις θεωρεί αποκλειστικά σαν αποτέλεσμα της φυσιολογίας του εγκεφάλου. Δέχεταί ότι υπάρχει μια αρχέγονη μυθική μορφή σκέψης που εμφανίζεταί παντου σε νοθευμένες παραλλαγές, δηλαδή, αυτό που κάνει είναι να εμφανίζει τον σκεπτόμενο άνθρωπο ως μια καθολική, φυσική οντότητα και την πρωτόγωνη σκέψη ως καθαρή κατηγορία. Σε όλα αυτά προκύπτει μια αντίφαση και ένας αναγωγισμός, μας επισημαίνει ο Glucksmann. αντίφαση γιατί ενώ απο τη μία πλευρά εξυμνεί την εφευρετικότητα του πρωτόγονου, απο την άλλη θεωρεί την ελευθερία της δημιουργίας ψευδαίσθηση (μόνη δική μας ερμηνεία ο ρομαντισμός και η εξειδανίκευση του πρωτόγονου παρελθόντος και η ανάγκη επιστροφής σε αυτό, που παραπλανά πολλά φιλοσοφικά ρεύματα). Ο αναγωγισμός του είναι ψυχολογικού τύπου και εκδηλώνεται με την αναγωγή των επινοήσεων των ατόμων, ως κοινωνικών μελών, στον εγκέφαλο. Απο την άλλη επιτίθεται στον βιολογικό αναγωγισμό, δηλώνοντας αντινατουραλιστής επειδή υπονοεί οτι η οργάνωση των συλογικοτήτων είναι άμεσο αποτέλεσμα της ανθρωπινης νόησης. «σε τελευταία ανάλυση, η διαφορά ανάμεσα στους δύο νατουραλισμούς είναι αμελιτέα καθώς και οι δύο είναι ντετερμινιστικοί».

Τι γίνεται με το υποκείμενο.
Αν η νεοτερικότητα έχει προσφέρει μια φιλοσοφική κατηγορία, είναι αυτή του καρτεσιανού υποκειμένου, αυτό πού, στον Καρτέσιο, θεμελιώνει εκ της αμφιβολίας του τον κόσμο και στον Έγελο γίνεταί αυτοσυνειδησία εισερχόμενο σε ένα κόσμο αυτοσυνειδησιών και αμοιβαίας αναγνώρισης και φτάνει στόν Sartre ο κόσμος να τίθεταί από και για το υποκείμενο το οποίο παίρνει την ιστορία στα χέρια του. Το υποκείμενο που δεν εντάσσεται στη μακιαβελική fortuna, προσπαθώντας να τη στρέψει προς το μέρος του, αλλά σε μια θέση πέρα από τη συγκυρία, συνώνυμο του θεού. Ξαφνικά εμφανίζεταί κάποιος [ο Levi-Strauss] που αδιαφορεί για το υποκείμενο και γίνεται η αρχή για την επίθεση των δομιστών που θα μιλήσουν για την αποκέντρωσή του, το θάνατο του, τη κενή του θέση ή για προβληματοποίηση του υποκειμένου. Το υποκείμενο στις μελέτες του Levi-Strauss και των άλλων δομιστών βρίσκεταί, όπως θα έλεγε ο Κουν, εκτός πλαισίου ως ασύμμετρη έννοια. Το να μη βλέπουμε το συντακτικό επίπεδο και να ψάχνουμε στο παραδειγματικό «δεν σημαίνει ότι αποκαθίσταται στο βάθρο του ο ανδριάνδρας ενός υποκειμένου ελεύθερου και δημιουργικού πού είχε καθαιρεθεί από τους ιερόσυλους δομιστές: αυτό θα ήταν σαν να έλεγε κανείς ότι ο τρόπος με τον οποίο κάνουν έρωτα οι άνθρωποι είναι δυνατόν να τους απελευθερώσει από την αναγκαιαστική υποταγή τους στον γενετικό κώδικα». Ο στρουκτουραλισμός βάζει τον εαυτό του από την πλευρά μιας εμμενούς ορθολογικότητας που φτάνει στον Alehouse την αυστηρή επιστημονικότητα, άρα εντάσεταί στο ορθολογιστικό πρόγραμμα θεμελιωτισμού του Καρτέσιου. Από την άλλη αρνείται αυτό καθ’ αυτό το κέντρο της καρτεσιανής παράδοσης, το υποκείμενο. Η αντίφασή μπορεί να αρθεί άμα δούμε το ιστορικό πλαίσιο. Ο Levi-Strauss, αντιτίθεταί στο υποκείμενο για το οποίο μιλάει ο Sartre. Αυτό που προέρχεταί από την υπαρξιστική παράδοση και τον σχετικισμό.

Το ασυνείδητο
Το υποκείμενο, που πια δεν κατονομάζεταί αντικαθίσταται από τις έννοιες ασυνείδητο- τυχαιότητα- ιστορία. Ο Levi-Strauss συνήθως εντάσσει στο ασυνείδητο τις άλλες δύο. Το παρομοιάζει με το αντικείμενο της γεωλογίας, που είναι τα ιστορικά και τυχαία διαμορφωμένα στρώματα. «η ασυνείδητη δραστηριότητα του νου συνιστάτε στο να επιβάλει μορφές πάνω στο περιεχόμενο, που είναι ουσιαστικά οι ίδιες για όλους». Αυτό τον αναγώγιμο των πάντων στο ασυνείδητο τον βλέπουμε ξεκάθαρα στην έκφραση του Cressant «όταν λες κοινωνικό εννοείς επικοινωνία, όταν λες επικοινωνία εννοείς συμβολικό σύστημα και όταν λές συμβολικό σύστημα εννοείς ασυνείδητο». Την κυρίαρχη αυτή έννοια την παίρνει απο την ψυχανάλυση αλλά την τροποποιεί για να τη χρησιμοποιήσει ως θεωρητικό εργαλείο. Γι’ αυτόν «το ασυνείδητο είναι ένας όρος με τον οποίο δηλώνουμε μια λειτουργία: τη συμβολική λειτουργία, που είναι χωρίς αμφιβολία, ένα ειδικό ανθρώπινο χαρακτηριστικό, αλλά ασκείται σε όλους τους τους ανθρώπους σύμφωνα με τους ίδιους νόμους. Ανάγεται στην ουσία στο σύνολο των νόμων αυτών.» «το ασυνείδητο είναι πάντοτε κενό ή ακριβέστερα, είναι εξίσου ξένο προς τις εικόνες όσο το στομάχι προς τις τροφές που περνούν απο μέσα του. Όργανο μιας ειδικής λειτουργίας περιορίζεται να επιβάλλει δομικούς κανόνες –στους οποίους εξαντλείται η πραγματικότητα του- σε άναρθρα στοιχεία που προέρχονται από αλλού: ορμές, συναισθήματα, παραστάσεις αναμνήσεις».

Η τυχαιότητα
Μη σχετιζόμενες ιστορικά και γεωγραφικά κοινότητες και πολιτισμοί έχουν δομικές ομοιότητες που οφείλονται σε διαφορετικούς συνδυασμούς στοιχείων που προϋπάρχουν στον ανθρώπινο εγκέφαλο. «ο άνθρωπος δεν είναι απόλυτα εφευρετικός, μπορεί μόνο να επανανακαλήψει δυνατότητες που ήδη υπάρχουν» (έτσι λύνει με ευκολία τα προβλήματα ταυτόχρονων ανακαλύψεων των ιστορικών). Οι ανθρώπινες κοινωνίες και τα μεμονωμένα ανθρώπινα όντα, ποτέ δεν δημιουργούν με την απόλυτη έννοια: το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να επιλέξουν ορισμένους συνδυασμούς από ένα ρεπερτόριο ιδεών, τις οποίες είναι δυνατόν ν’ ανασυγκροτήσουν. Έτσι προκύπτει η σκληρή θέση ότι «η ελευθερία της δημιουργίας είναι ψευδαίσθηση». Αντίθετα, είτε οι δομικές σχέσεις είναι τυχαίες και κάθε κοινωνία ανακαλύπτει, κατά λιγότερο ή περισσότερο τυχαίο τρόπο, ένα συγκεκριμένο σύνολο δομικών περιορισμών, είτε οι ομοιότητες δεν είναι ούτε ψυχολογικές ούτε τυχαίες, αλλά αποτελούν πραγματικές σχέσεις που βασίζονται σε ιστορικές και δημογραφικές διαδικασίες του μακρινού παρελθόντος των συγκεκριμένων λαών. Η δομή των μύθων και της συγγένειας απορρέουν από την ασυνείδητη δομή του εγκεφάλου, αυτό ριζοσπαστικοποιήτε ακόμα περισσότερο λέγοντας ότι «οι μύθοι αυτοεπινοούνται χωρίς την επίγνωση του ανθρώπου», ή τελείως ακραία «οι μύθοι επινοούν τους ανθρώπους». Ακόμα, υπάρχουν σε αυτή τη θεωρία τα σπέρματα του κοινοτισμού, που αφαιρεί από το άτομα κάθε άλλο προσδιορισμό έκτος από την ιδιότητα του του μέλους της κοινότητας στην οποία δεν μπορεί να αντιτίθεται. Ο άνθρωπος που δεν εντάσσεται σε ένα πολιτισμικό πλαίσιο, όπως οι ίδιοι οι ανθρωπολόγοι «μένει για πάντα ακρωτηριασμένος». Η πατρίδα αποτελεί για Levi-Strauss τον κομμάτι της υποκειμενικής συγκρότησης, και επιπλέον δεν μπορεί να αλλάξει αφού λέει ότι ο ακρωτηριασμός είναι μόνιμος.

Η ιστορία
Το α-συνείδητο διαφέρει από το υποσυνείδητο που αποτελείτε από τις μνήμες, και εκεί εξορίζει την ιστορία ο δομισμός. Η ιστορία υπάρχει μόνο ως ανάμνηση στην ανθρώπινη μνήμη, δηλαδή έχει θέση μόνο ως μέρος του παρόντος. Ο Levi-Strauss τη θεωρεί ως μια έρευνα συμπληρωματική προς τη δική του: «η μία ανοίγει την βεντάλια των ανθρωπίνων κοινωνιών στο χρόνο και η άλλη στο χώρο». Εδώ πρέπει να θυμίσουμε την ανάλυση του Carl Schmitt στην αρχαιοελληνική σημασία της λέξης νόμος και χωρική διάσταση που εμπεριέχει για να καταλάβουμε γατί τους «νομούς» τους θέτουν οι δομές, όπως μας λέει ο Levi-Strauss, και όχι η ιστορία. Η κυρίαρχη ιδέα της ιστορίας «αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο ενός υπερβατικού ανθρωπισμού. Παρόλα αυτά ο Levi-Strauss ανανεώνει την ιστορική έρευνα με τρεις αρχές: (1) η ιδέα της ιστορικής συνέχειας βρίσκεταί μόνο στη φαντασία μας, (2) το ιστορικό προϊόν είναι προϊόν της αφαιρετικής διεργασίας των ιστορικών και (3) η ιστορική γνώση είναι αταξινόμητη. Εξηγεί την κίνηση της ιστορίας με τη μεταφορά του παιχνιδιού της ρουλέτας. Η πιθανότητα, να γίνει μία ανακάλυψή ή εφεύρεση ενυπάρχει στον ίδιο τον πολιτισμό, αλλά το πώς φτάσαμε στο σήμερα δεν μπορεί να προέλθεί απο τα θετικά αποτελέσματα μίας μόνο ρουλέτας, αλλά πρέπει να μηλάμε για πολλές ρουλέτες των πολιτισμών, όπου επιτυγχάνουν τον επιθυμιτό συνδιασμό αποτελεσμάτων. Ετσι αναδεικνύει την αξία της επικοινωνίας ανάμεσα στους πολιτισμούς, και μόνο έτσι τοποθετεί μια έννοια προοδού, που διαβάζεταί όμως πάντα εκ των υστέρων.

Πίσω στο μαρξισμό
Οι θέσεις του έρχονται πολλές φορές σε αντίθεση με το δηλωμένο –και επιβεβλημένο από την εποχή- μαρξισμό του. Για έναν μαρξιστή, η φιλοσοφία πρέπει να βασίζεται στην αρχή ότι ο άνθρωπος πρέπει να διαμορφώνει την ιστορία και είναι σε θέση ν’ ανακαλύψει τους νόμους της ιστορίας και της κοινωνίας, οπότε μπορεί να τους επηρεάσει με συνειδητή πολιτική δράση. Βέβαια ο δομισμός είχε να αντιμετωπίσει εκείνη την εποχή τον υπαρξισμό, που ήταν απο την άλλη πλευρά ακραίος και διακήρυττε την απόλυτη ατομική ελευθερία. Από τις μαρξικές κριτικές αξίζει πάντως να κρατήσουμε αυτή του Goldmann ότι «επειδή ο Levi-Strauss αναζητά τις γενικές πανανθρώπινες δομές κάτω από τα συγκεκριμένα καθέκαστα, αναγκάζεται να παραμερίσει το εμπειρικό βιωματικό επίπεδο σε όφελος του νοητικού. Παραμερίζοντας όμως το περιεχόμενο παραμερίζει και τα συγκεκριμένα προβλήματα της κοινωνικής πραγματικότητας τα οποία συνεπάγονται αξιολογικές κρίσεις. Αρνούμενος να προχωρήσει σε τέτοιες –παραμένοντας στο φορμαλιστικό επίπεδο- ουσιαστικά αρνείται να στρατευτεί». Ο Μαρξ είχε πει ότι ως τότε οι φιλόσοφοι ερμήνευαν τον κόσμο τώρα οφείλουν να τον αλλάξουν.

Αποτίμηση
Στο έργο του Levi-Strauss βρίσκουν χώρο όλα τα μεγάλα ναρκισσιστικά πλήγματα της ανθρωπότητας – ίσως γι’ αυτό αντιμετώπισε τόσο έντονη πολεμική. Ο άνθρωπος εντάσσεται πάλι ως είδος στη φύση ενώ υπάρχεί και ενός είδους ισότητα των ανθρώπων στο επίπεδο της νόησης. Αλλά δεν είναι μια προσπάθειά υποτίμησης του, αλλά της ανάδειξης της φυσικής του θέσης. Ο Levi-Strauss είναι δογματικός στη βαρύτητα που έχουν οι κώδικές απέναντι στην αυτονομία των υποκειμένων, αλλά είναι λιγότερο δογματικός από τον Αλτουσέρ, τον οποίο επηρέασε. Ο Levi-Strauss δέχεται ότι οι συνταγματικοί κανόνες φωτίζουν το παραδειγματικό, αλλά δεν μπορούμε να το παραγάγουμε απ’ αυτούς, πρέπει να κοιτάξουμε και άλλες επιστήμες. Για τον Althusser το υποκείμενο είναι «αποτέλεσμα παλαιοτέρων από την ύπαρξη του δομών, ιδρυτικών της υπαρξής του. Δηλαδή ως υποκείμενο υποταγμένο ή προσδιορισμένο από τις ιδεολογικές κοινωνικές σχέσεις» έτσι το υποκείμενο δεν χάνεται εδώ όπως στο Levi-Strauss, αλλά αναδεικνύεται ως ο κενός θρόνος. Ο μεταστρουκτουραλισμός, και στον Foucault, δέχεται τον αντιβολινταριστικό χαρακτήρα της πραγματικότητας αλλά θεωρεί αδύνατο να την εγκλωβίσουμε σε κώδικες, γιατί η πραγματικότητα είναι χαώδης ασυνεπής και εύθραυστη.